Trang chủ

Nguồn gốc ra đời của Ngày Pháp luật Việt Nam

Ngày Pháp luật Việt Nam (sau đây gọi tắt là Ngày Pháp luật) bắt nguồn từ sáng kiến của địa phương. Xuất phát từ nhu cầu đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), các tỉnh Hà Tây (trước đây), Tiền Giang, Long An đã tổ chức triển khai mô hình này với tính chất là một ngày sinh hoạt pháp luật tập trung để cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật. Từ mô hình này, năm 2010, Hội đồng phối hợp công tác PBGDPL của Chính phủ (nay là Hội đồng phối hợp PBGDPL Trung ương) đã hướng dẫn việc nhân rộng trên phạm vi toàn quốc và được đánh giá là một cách làm mới, tích cực, góp phần đa dạng hóa các hình thức PBGDPL hiện có.

Tháng 6/2012, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật Phổ biến giáo dục pháp luật. Luật này chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2012. Luật Phổ biến giáo dục pháp luật ra đời đã quy định quyền được thông tin về pháp luật và có trách nhiệm tìm hiểu, học tập pháp luật của công dân, nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và các điều kiện bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Theo đề xuất của Chính phủ, ngày 09/11 - Ngày ban hành Hiến pháp năm 1946 được xác định là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã được chính thức luật hóa tại Điều 8 của Luật Phổ biến giáo dục pháp luật năm 2013: "Ngày 9/11 hàng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội".

Mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật

Ngày Pháp luật thể hiện tinh thần tôn vinh các giá trị, vai trò đặc biệt quan trọng của Hiến pháp, pháp luật trong cuộc sống của mỗi con người và trong sự phát triển của quốc gia, sự hưng thịnh của dân tộc. Đồng thời làm cho tinh thần thượng tôn pháp luật thực sự thấm sâu vào ý thức, hành vi, hành động của mọi người dân, của cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội. Cụ thể:

Thứ nhất, xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ ứng xử phù hợp với quy định của Hiến pháp và pháp luật. Thông qua các quy định pháp luật, Nhà nước ta đã đảm bảo nguyên tắc công bằng, minh bạch, ghi nhận cũng như bảo vệ, bảo đảm quyền - lợi ích cho mỗi cá nhân và sự hài hóa các lợi ích trong xã hội. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ, hành vi ứng xử phù hợp với quy định của hệ thống pháp luật, ý thức bảo vệ pháp luật của toàn dân.

Thứ hai, đề cao giá trị con người, xây dựng nhân cách tạo nên sự bền vững của ý thức pháp luật, của kỷ cương, phép nước. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm đề cao giá trị con người, xây dựng nhân cách; đề cao ý thức làm chủ, tôn trọng kỷ luật, tự do trong khuôn khổ pháp luật; coi trọng các giá trị đạo đức tốt đẹp, ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân, lòng yêu nước, xây dựng lối sống, nếp sống văn hóa. bồi dưỡng ý thức và năng lực phát huy giá trị văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại là những điều kiện quan trọng góp phần hình thành con người về mặt tâm hồn, nhân cách, để mỗi con người tự ý thức về mình, về cộng đồng, về dân tộc, về đất nước. Đây chính là yếu tố tạo nên sự bền vững của ý thức pháp luật, của kỷ cương, phép nước.

Thứ ba, hướng tới xây dựng nền văn hóa pháp lý. Văn hóa pháp luật được thể hiện hàng ngày ở tất cả các lĩnh vực hoạt động của nhà nước, của cá nhân và xã hội, trong nội dung, thực hành, áp dụng Hiến pháp, pháp luật, trong tất cả những vấn đề liên quan đến con người, quyền, tự do, trách nhiệm của con người. Để hình thành nền văn hóa pháp luật, cần xây dụng lối sống tôn trọng pháp luật. Lối sống theo pháp luật thể hiện ở một trạng thái thường xuyên, thường ngày, được tạo lập từ các ứng xử theo pháp luật ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoàn cảnh, không đơn thuần chỉ là một hành động nhất thời mà trở thành thói quen. 

Do vậy, Ngày pháp luật có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong việc đề cao giá trị của pháp luật trong Nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá nhân tích cực tham gia với hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn, đề cao quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của cá nhân công dân trong học tập, tìm hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật. Với ý nghĩa như vậy, toàn thể các VDS-er hãy cùng hưởng ứng Ngày Pháp luật, để không chỉ ngày 9/11 hàng năm mà mỗi ngày trong năm đều là ngày sống và làm việc theo pháp luật.