Các VDS-ER đã bao giờ gặp trường hợp vào “một ngày đẹp trời” thì bỗng nhiên bị cảnh sát giao thông (CSGT) yêu cầu dừng xe kiểm tra hay chưa? Chắc hẳn có rất nhiều VDS-ER lúng túng không biết phải làm gì trong trường hợp này đúng không? Vậy hãy cùng theo dõi bài viết này để cập nhật những quy định pháp luật mới nhất về nội dung, quy trình tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ của CSGT. Từ đó tham gia giao thông không những "tự tin" mà còn có thể bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân nhé.
Vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư 32/2023/TT-BCA quy định nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức, nội dung và quy trình tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm hành chính về giao thông đường bộ của cảnh sát giao thông có hiệu lực kể từ ngày 15/9/2023. (Thông tư 32/2023). Thông tư 32/2023 quy định nhiều nội dung mới quan trọng liên quan tới việc CSGT dừng xe kiểm tra đối với người tham gia giao thông.
1. Trường hợp nào CSGT được dừng xe kiểm tra?
Theo khoản 1 Điều 16 Thông tư 32/2023, CSGT được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát trong 04 trường hợp sau:
- Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, thu thập được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác;
- Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, trật tự xã hội, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, trật tự xã hội đã được cấp có thẩm quyền ban hành;
- Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự; đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống thiên tai, cháy nổ; phòng, chống dịch bệnh; cứu nạn, cứu hộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện giao thông dừng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp;
- Có tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố giác của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.
Như vậy các VDS-ER cần lưu ý rằng, ngay cả trường hợp các VDS-ER không vi phạm pháp luật về giao thông thì CSGT vẫn có thể dừng xe của VDS-ER để kiểm soát trong trường hợp thực hiện theo mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông,..
2. CSGT sẽ kiểm tra các giấy tờ nào khi dừng xe?
Theo điểm a khoản 2 Điều 12 Thông tư 32/2023, khi dừng xe kiểm tra, CSGT kiểm soát các giất tờ liên quan đến người và phương tiện giao thông, gồm:
- Giấy phép lái xe.
- Chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ; bằng, chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng.
- Giấy đăng ký xe hoặc bản sao chứng thực Giấy đăng ký xe kèm bản gốc giấy biên nhận của tổ chức tín dụng còn hiệu lực (trong thời gian tổ chức tín dụng giữ bản chính Giấy đăng ký xe).
- Giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; giấy xác nhận thời hạn hiệu lực của Giấy chứng nhận kiểm định và Tem kiểm định (đối với loại phương tiện giao thông có quy định phải kiểm định).
- Giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới
- Giấy tờ cần thiết khác có liên quan theo quy định.
3. Có được dùng VneID thay thế giấy tờ xe khi CSGT kiểm tra không?
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 12 Thông tư 32/2023, khi các cơ sở dữ liệu đã kết nối với hệ thống định danh và xác thực điện tử, xác định được các thông tin về tình trạng của giấy tờ thì việc kiểm soát thông qua kiểm tra, đối chiếu thông tin của các giấy tờ đó trong tài khoản định danh điện tử có giá trị như kiểm tra trực tiếp giấy tờ.
Như vậy, nếu các giấy tờ xe đã được kết nối với VneID, việc kiểm tra các giấy tờ trong tài khoản VneID sẽ có thể thay thế việc kiểm tra các giấy tờ bản cứng.
4. Quy trình tiến hành kiểm tra khi dừng xe được thực hiện như thế nào?
Theo quy định tại Điều 18 Thông tư 32/2023, khi phương tiện giao thông cần kiểm soát đã dừng vào vị trí theo hướng dẫn, CSGT thực hiện các công việc sau:
- Đề nghị người điều khiển phương tiện giao thông thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn và xuống phương tiện.
- Thực hiện chào theo Điều lệnh Công an nhân dân (trừ trường hợp biết trước người đó thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội phạm, phạm tội quả tang, đang có lệnh truy nã). Khi tiếp xúc với người có hành vi vi phạm pháp luật, cán bộ CSGT phải giữ đúng tư thế, lễ tiết, tác phong, có thái độ ứng xử đúng mực.
- Thông báo cho người điều khiển phương tiện giao thông, những người trên phương tiện giao thông biết lý do kiểm soát, đề nghị người điều khiển phương tiện giao thông xuất trình các giấy tờ có liên quan hoặc thông tin của các giấy tờ có liên quan trong tài khoản định danh điện tử để kiểm soát:
+) Trường hợp người điều khiển phương tiện giao thông cung cấp thông tin của các giấy tờ trong tài khoản định danh điện tử thì kiểm tra, đối chiếu thông tin của các giấy tờ đó trong tài khoản định danh điện tử. Trong quá trình kiểm soát, nếu phát hiện tài khoản định danh điện tử có dấu hiệu làm giả hoặc cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm thuộc trường hợp phải tạm giữ, tước quyền sử dụng, thu trình các giấy tờ đó để thực hiện xử lý theo quy định của pháp luật.
+) Thực hiện kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện giao thông; các điều kiện tham gia giao thông của phương tiện giao thông; việc chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn vận tải đường bộ; các nội dung khác theo quy định của pháp luật.
Đối với phương tiện giao thông chở người từ 10 chỗ ngồi trở lên, phương tiện giao thông chở người có kích thước tương đương với phương tiện giao thông chở người từ 10 chỗ ngồi trở lên, phải trực tiếp lên khoang chở người để thực hiện kiểm soát và thông báo kiểm soát.
- Kết thúc kiểm soát, cán bộ CSGT báo cáo Tổ trưởng về kết quả kiểm soát, thông báo cho người điều khiển phương tiện giao thông, những người trên phương tiện giao thông biết kết quả kiểm soát, hành vi vi phạm (nếu có) và biện pháp xử lý.
- Khi có căn cứ cho rằng trong người tham gia giao thông, phương tiện vận tải, đồ vật có cất giấu tang vật, phương tiện, tài liệu được sử dụng để vi phạm hành chính thì được khám người, khám phương tiện vận tải, đồ vật theo quy định của pháp luật xử lý vi phạm hành chính.
- Trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự.
5. CSGT có được hóa trang khi tuần tra, kiểm soát không?
Theo quy định tại Điều 11 Thông tư 32/2023, Tổ CSGT được bố trí một bộ phận cán bộ hóa trang (mặc thường phục), phối hợp với cán bộ tuần tra, kiểm soát công khai theo kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền ban hành theo quy định pháp luật để thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm trên tuyến, địa bàn được phân công.
Các trường hợp tuần tra, kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang, gồm:
- Sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ;
- Đấu tranh phòng, chống tội phạm, tình hình an ninh, trật tự hoặc trật tự, an toàn giao thông đường bộ phức tạp.
6. CSGT có được từ chối nếu người vi phạm giao thông đề nghị cho xem thông tin về hành vi vi phạm của mình không?
Theo quy định tại diểm a khoản 3 Điều 19 Thông tư 32/2023, khi phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, thu thập được thông tin, hình ảnh về hành vi vi phạm pháp luật của người, phương tiện tham gia giao thông đường bộ, người có thẩm quyền xử phạt tổ chức lực lượng dừng phương tiện giao thông để kiểm soát, xử lý vi phạm theo quy định. Trường hợp người vi phạm đề nghị được xem thông tin, hình ảnh, kết quả thu thập được về hành vi vi phạm, Tổ CSGT cho xem tại nơi kiểm soát; nếu chưa có thông tin, hình ảnh, kết quả tại nơi kiểm soát thì hướng dẫn người vi phạm xem khi đến nơi xử lý vi phạm tại trụ sở đơn vị.
