Các VDS-er hãy cùng theo dõi bài viết này để tìm hiểu một số điểm mới của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 phần 1 nhé.
1. Bổ sung, làm rõ một số khái niệm (Điều 3)
- Khái niệm người tiêu dùng (NTD): Bổ sung tiêu chí “không vì mục đích thương mại” để xác định rõ người tiêu dùng, tạo căn cứ thống nhất trong quá trình xác định người tiêu dùng. Như vậy, các khách hàng mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ có liên quan tới mục đích thương mại sẽ không được coi là người tiêu dùng theo luật mới.
- Khái niệm người có ảnh hưởng: Bổ sung khái niệm người có ảnh hưởng để tạo căn cứ xác định chính xác khái niệm và trách nhiệm của người có ảnh hưởng trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Khái niệm giao dịch đặc thù: Bổ sung khái niệm giao dịch đặc thù nhằm tăng cường trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng trong các giao dịch, bao gồm: giao dịch từ xa, cung cấp dịch vụ liên tục và bán hàng trực tiếp.
2. Bổ sung thêm quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng Luật bổ sung thêm quyền mới của người tiêu dùng như:
- Quyền được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững (Điều 4);
- Quyền được yêu cầu tổ chức hoặc hỗ trợ thương lượng giải quyết tranh chấp phát sinh; yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tổ chức xã hội hỗ trợ thương lượng khi quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm. Đối với phương thức tại tòa: Luật hoàn thiện quy định về thủ tục rút gọn áp dụng để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Điều 4, 70);
- Bổ sung quy định về Án phí đối với vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khởi kiện vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vì lợi ích công cộng không phải nộp tiền tạm ứng án phí, không phải chịu án phí. Như vậy, trường hợp người tiêu dùng cần thực hiện khởi kiện dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người tiêu dùng có thể thông qua Tổ chức này để không phải chịu án phí theo quy định pháp luật (Điều 50, 70, 71).
- Bổ sung quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương (Điều 8)
Luật mới quy định người tiêu dùng dễ bị tổn thương bao gồm 7 nhóm người: (i) người cao tuổi; (ii) người khuyết tật; (iii) trẻ em; (iv) người dân tộc thiểu số, người sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; (v) phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi; (vi) người bị bệnh hiểm nghèo; (vii) thành viên hộ nghèo.
Đối với 7 nhóm người này, Luật mới quy định trách nhiệm của tổ chức kinh doanh có phần chặt chẽ hơn như: khi từ chối giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng dễ bị tổn thương thì phải trả lời bằng văn bản, trong đó có nêu rõ căn cứ pháp lý và sự không phù hợp với nội dung chính sách đã công bố; xây dựng, ban hành trình tự, thủ tục, phương thức hoặc biện pháp phù hợp với từng đối tượng người tiêu dùng dễ bị tổn thương,…
Đồng thời bổ sung một số nghĩa vụ:
- Kiểm định, bảo vệ môi trường, tiêu dùng bền vững theo quy định pháp luật;
- Chịu trách nhiệm về việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác hoặc không đầy đủ về thông tin liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh theo quy định pháp luật.
3. Bổ sung thêm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng
Luật bổ sung quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh như sau:
- Đảm bảo an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ bán, cung cấp cho người tiêu dùng (Điều 14);
- Quy định cụ thể về trách nhiệm bảo vệ thông tin của người tiêu dùng (Điều 14);
- Làm rõ thời gian tính lại bảo hành trong trường hợp đổi mới sản phẩm, hàng hóa (Điều 14);
- Bổ sung quy định về tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng (Điều 14);
- Bổ sung quy định trách nhiệm của thương nhân khi thực hiện giao dịch đặc thù: Quy định rõ các thông tin cung cấp trong giao dịch từ xa; bổ sung trách nhiệm của thương nhân trong giao dịch trên không gian mạng; quy định trách nhiệm thông báo công khai về đại diện pháp luật tại Việt Nam hoặc chỉ định đại diện theo ủy quyền tại Việt Nam trong cung cấp dịch vụ liên tục; quy định về bán hàng đa cấp, bán hàng không tại địa điểm giao dịch thường xuyên.
4. Bổ sung quy định về sản xuất và tiêu dùng bền vững
Luật bổ sung thêm quy định về tiêu dùng bền vững, quy định về thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững và quy định về trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về sản xuất và tiêu dùng bền vững.
5. Bổ sung hành vi bị cấm trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Điều 10)
Luật mới bổ sung một số hành vi bị cấm đối với tổ chức, cá nhân bán hàng đa cấp; tổ chức, cá nhân kinh doanh thiết lập, vận hành, cung cấp dịch vụ nền tảng số như:
- Cấm thực hiện hành vi không thông báo trước, không công khai cho người tiêu dùng việc tài trợ cho người có ảnh hưởng dưới mọi hình thức để sử dụng hình ảnh, lời khuyên, khuyến nghị của người này nhằm xúc tiến thương mại hoặc khuyến khích người tiêu dùng mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.
- Cấm thực hiện hành vi ngăn cản người tiêu dùng kiểm tra về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Cấm sử dụng biện pháp ngăn hiển thị hoặc hiển thị không trung thực kết quả phản hồi, đánh giá của người tiêu dùng về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân trên nền tảng số, trừ trường hợp phản hồi, đánh giá đó vi phạm quy định của pháp luật, trái đạo đức xã hội.
- Cấm hành vi hạn chế quyền lựa chọn của người tiêu dùng thông qua việc sắp xếp ưu tiên lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ giữa các tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp trên nền tảng số mà không công khai tiêu chí lựa chọn.
(còn tiếp)
